با عرض تبریک به مناسبت هفتهی بهداشت و سلامت و آرزوی سلامت و تندرستی برای همه خانوادهها به اطلاع میرسانیم که زمان گرامیداشت این هفته در سالهای گذشته در 18 فروردین ماه مصادف با روزجهانی بهداشت بود که به دلیل تعطیلات عید نوروز از یکم تا هفتم اردیبهشت 1394 تعیین شده است. شعار هفته سلامت 1394 از سوی وزارت بهداشت و درمان به شرح زیر اعلام شده است.
شعار هفته سلامت: عزم ملی برای دسترسی عادلانه به خدمات سلامت
و شعار بهداشتی امسال "ایمنی غدا" از مزرعه تا سفره
به امید اینکه تمامی خانوادهها با تغذیهی سالم، بتوانند تندرست و سالم بمانند.
تغذیه از ابعاد مختلفی بر تربیت تأثیر میگذارد، تغذیه بر سلامت و رشد جسم، بر ابزارهای شناختی، بر رفتارهای فردی و تربیت اجتماعی در دورههای مختلف زندگی و در تربیت اخلاقی و معنوی تأثیرگذار است. باید دانست که، بررسی نقش تغذیه در تعلیم و تربیت، از ابعاد مختلفی اهمیت دارد:
سلامت و رشد جسم
مسلماً تربیت با بیماری سازگار نیست، فرایند تربیتی نیازمند انسان سالم چه از نظر جسمی و چه از نظر روانی است و سلامت و رشد جسمی با رشد حواس پنجگانه همراه است که در سلسه مراتب ادراکی پایینترین مرحله را تشکیل میدهد و اینکه حواس انسان درست رشد کند یا دچار معلولیت شود در آینده تربیتی شخص اثر انکارناپذیری خواهد داشت.
تاثیر تغذیه بر ابزارهای شناختی
تغذیه نقش مهمی در ابزارهای شناختی دارد، علاوه بر رشد حواس انسان، در فرایند هوش و حافظه انسان هم موثر است و در تعقل و تفکراتش اثری منفی یا مثبت میگذارد. در حقیقت، آنچه در رفتارها دیده میشود و در چهره نمایان، خبر از سِر درون میدهد و آنچه از کوزه میتراود همان است که در درون اوست و آنچه در اندیشه و فهم میآید ریشه در جسم دارد و جسم به غذا زنده است و رشد میکند. کسی که شراب میخورد اندیشهاش نابود میشود و ارادهاش را سرنگون میکند و انسانی با رفتار غیر انسانی نمایان میکند.
تاثیر تغذیه بر رفتارهای فردی و تربیت اجتماعی در دوره های مختلف زندگی
تغذیه بر رفتارهای فردی و در تربیت اجتماعی فرد هم تأثیرگذار است. چنانکه با خوردن بعضی غذاها، دچار هیجان یا افسردگی میشود و یا با پرخوری باعث تشدید شهوت میشود و به همان اندازه از خدا دور میشود و انسان پرخور تنبل و سست اراده میشود، چنانکه امیرالمومنین علی(ع) میفرماید: لا تجْتمع الفِطنَة و البِطْنة (محیطی،1386،ص 40) زیرکی و هوشیاری با پرخوری جمع نمیشود. همچنین خوردن مشروبات الکلی باعث توهمات شده و در روابط اجتماعی فرد اختلال ایجاد میکند و انسان را نسبت به ناموس خود بیغیرت میکند. همچنین در دورههای مختلف زندگی، قبل از بسته شدن نطفه جنین و دوره جنینی و شیرخوارگی و بعد از آن، هر کدام نقش مهمی در رفتارهای فرد دارند و تغذیه پدر و مادر و شیر مادر نقش مهمی در خصوصیات رفتاری و اخلاقی فرزند دارد.
نقش تغذیه در تربیت اخلاقی و معنوی
چون تغذیه بر تعلیم و تربیت تأثیرگذار است، عواملی هم بر شبهناک شدن غذای حلال و طیب تاثیر گذارند و باعث حرام شدن آن میشوند، از مهمترین عوامل میتوان به عوامل اقتصادی اشاره کرد. عواملی مثل ربا، اسراف، کمفروشی و احتکار که منشاء درآمدهای حرام هستند، اگر با آنها غذا تهیه شود و مصرف شود اثرات بدی در رفتارها و در کل زندگی فردی و اجتماعی فرد، ایجاد خواهد شد. همچنین پدیدههای ناهنجار اجتماعی مثل دزدی و سرقت هم اثرات بدی در تغذیه خواهند گذاشت و در نتیجه رفتارهای ناشایستی در فرد ایجاد میکنند.
بنابراین میتوان گفت که تغذیه از دیدگاه اسلام مقدم بر هر عمل تربیتی است و اهمیت و جایگاه مهمی در نظام تربیتی اسلام دارد. امام محمد غزالی (خدیوجم، مترجم،1371 ، ص 283) در کیمیای سعادت در اهمیت تغذیه و ضرورت توجه به آن چنین میگوید:
«بدان که راه عبادت هم از جمله عبادات است، و زاد راه هم از جمله راه است. پس هرجه راه دین را بدان حاجت بُود، هم از جمله دین بُود. و راه دین را به طعام خوردن حاجت است؛ که مقصود همه سالکان دیدار حقتعالى است و تخم آن علم و عمل است و مواظبت بر علم و عمل بى سلامت تن ممکن نیست و سلامت تن بى طعام و شراب ممکن نیست؛ بلکه طعام خوردن ضرورت راه دین است، پس از جمله دین باشد. و براى این گفت حقتعالی، کُلُوا مِنَ الطیّبات وأعْمَلُوا صالِحا. میان خوردن و عمل صالح جمع بکاربرد.
پس هرکه طعام براى آن خورَد تا وى را قوت علم و عمل باشد و قدرت رفتن راه آخرت، طعام خوردن وى عبادت بوَد؛ چنانکه رسول اکرم(ص) گفت که «مومن را برهمه چیزى ثواب بُود، تا 2 لقمهاى که در دهان خود نهد یا در دهان اهل خود. و این براى آن گفت که مقصود مؤمن از این همه راه آخرت بُود. و نشان آنکه طعام خوردن از راه دین بُود آن باشد که به شَرَه طعام نخورد و از حلال خورد و به قدر حاجت خورد و آداب خوردن نگاه دارد.»
ا.زینلی
۹۴/۰۲/۰۱
۰
۰
مجمع جهانی حضرت علی اصغر(ع) -شهرستان نجف آباد