حجت الاسلام والمسلمین محسن عباسی ولدی، کارشناس نام آشنایِ مسائل تربیتی در حوزهٔ خانواده هستند که در طی سلسله جلساتی از برنامه «پرسش و پاسخ تربیتی » در رادیو معارف، به آموزش گامهای موفقیت در زندگی مشترک پرداختهاند. ایشان به دلیل استقبال زیاد مخاطبان و نیز نیاز شدید جامعه به چنین مسائل آموزشی، دورهٔ پنج جلدی کتاب «تا ساحل آرامش» را بر اساس این برنامهٔ رادیویی، به زیور طبع آراسته و در اختیار مخاطبان قرار دادهاند.
شما پیش از این با دو جلد اول و دوم این مجموعه آشنا شده و تا کنون هجده گام از گامهای موفقیت در زندگی مشترک را پیمودهاید. در جلد سوم این مجموعه با 10 گام دیگر موفقیت آشنا میشویم. گامهایی برای پیمایشِ مسیر خوشبختی و نه در جا زدن.
گام
نوزدهم: ایجاد فرهنگ گفتگو
به شهادت آمار، بیشتر زن و شوهرهای ایرانی روزانه کمتر از نیم ساعت با هم گفتگو میکنند که همین اندازه گفتگو هم بیشتر درباره مسائل اقتصادی خانواده است! مؤلف در این فصل 6 مورد از مسائل مهمی که یک زوج خوشبخت باید روزانه دربارهٔ آنها صحبت کنند و همچنین 10 مورد از مسائلی که نباید دربارهٔ آنها صحبت کرد را توضیح داده و پس از آن موانع گفتگو، آفات گفتگو و قوانین یک گفتگوی خانوادگی را به خوبی تشریح میکند.
گام بیستم: شاکر بودن و پرهیز اکید از مقایسه
از قدیم گفتهاند:«تا ازدواج نکردهای خوب چشمت را باز کن؛ وقتی ازدواج کردی چشمت را ببند».یکی از آفات بسیار خطرناک زندگی مشترک مقایسه است؛ یعنی یکی از دو طرف همسر خود را با همسر دیگری مقایسه کند. مقایسه در زندگی مشترک دردی روانی است که مطالعهٔ مطالبِ این فصل از کتاب برای رفع این مشکل کمک بزرگی است.
گام بیست و یکم: سرزنش ممنوع
به جز معصومین(ع) باقی انسانها کم یا زیاد دارای نقصهایی هستند که باید در مسیر زندگی آنها را برطرف کنند. زندگی مشترک یکی از بهترین موقعیتها برای برطرف کردن این عیبها است. از عواملی که باعث شده عیب و نقصهای طرفین معضل زندگی شده و آن را به تلخی بکشاند، اخلاق زشتِ سرزنش (یا به عبارت خودمانیتر: سرکوفت زدن) است. نویسنده در این فصل آثار سوء سرزنش و روشهای صحیح و غلط برخورد با عیوبِ طرف مقابل را آموزش میدهد.
گام بیست و دوم: سوءظنّ ممنوع
برخی از صفاتِ زشت، ساختمان زندگی را به لرزه درمیآورد؛ اما برخی دیگر بنیان زندگی را به هم ریخته و آن را ویران میکند!. یکی از این صفات، سوءظنّ است که هم در آیات و هم در روایات به شدّت از آن نهی و نوعی دروغ محسوب شده است. سوءظنّ، گمان بد بردن به دیگری است؛ گمانی که هیچ دلیل یقینی پشت سر آن نیست. برای آشنایی با برکات حسنظنّ، آثار سوء ظنّ و همچنین نحوهٔ درمان آن، این فصل از کتاب را مطالعه کنید.
گام بیست و سوّم: قهر ممنوع
مؤلف در این گام آثار سوء قهر کردن را بررسی و به سادگی تشریح میکند.
گام بیست و چهارم: صبر، سرمایهٔ زندگی
بسیاری از مشکلات ما در امور مختلف از جمله زندگی مشترک ریشه در عجله دارد. عجله کردن برای رسیدن به اهداف بلند مدت زندگی، انسان را دچار اشتباهات فراوانی میکند. راه رسیدن به اهداف بلند مدت زندگی، راز بزرگی دارد که نامش صبر است. صبر بن بست زندگی نیست بلکه یاور اصلی ما برای عبور از مشکلات و رسیدن به ایدهآلهای زندگی است. نویسنده در این گام به معرفی کارکردهای صبر پرداخته و عوامل ایجاد و ازدیاد صبر را متذکّر میشود.
گام بیست و پنجم: عذرخواهی و پذیرش عذر
از آنجا که غیر از معصومین(ع)، عموم افراد، کم و بیش به خطا مرتکب میشوند؛ پس عذرخواهی و عذرپذیری امری فراگیر بوده که بکارگیری آن برای سامان بخشیدن به تعاملات اجتماعیِ انسان کاملاً ضروری مینماید. در این گام با این مهم بیشتر آشنا میشویم.
گام بیست و ششم: مدارا و رفق
ممکن است همسر ما صفاتی منفی داشته باشد که با انواع روشها نتوانیم آنها را برطرف کنیم؛ شاید هم اصلاح آن نیازمند یه زمان باشد.در این شرایط آن چیزی که میتواند گوارایی زندگی را برای ما حفظ کند مدارا است. مؤلف ارجمند در این فصل از کتاب آثار حضور و عدم حضور مدارا را در زندگی مشترک بررسی کرده است.
گام بیست وهفتم: ایجاد فرهنگ گذشت
سخنانی چون «حقّم است.»، «مگر چیزی بیشتر از حقّم خواستم»، «تا کِی از حقّم بگذرم؟»، «مگر خواستن حق جرم است و ..» همهٔ ما را به یاد دادگاه می اندازد درحالی که زندگی دادگاه نیست. زندگی، زندگی است و قواعد مخصوص به خود را دارد. اگر گذشت در خانواده به یک فرهنگ تبدیل نشود، پایههای آن زندگی به شدّت لرزان خواهد شد. این اشتباه است که خیال کنیم حق را باید همیشه گرفت؛ چون گذشت یعنی از حق چشم پوشاندن. در این گام میآموزیم که چگونه گذشت را در خانوادهٔ خود به یک فرهنگ تبدیل کنیم.
گام بیست و هشتم: مشاوره، پشتیبانی مطمئن
مشاوره دخالت در زندگی نیست کمک کردن به زندگی است. مشاوره، مشارکت یک یا چند عقل دیگر برای یافتن راه صحیح است. بسیاری از ما از برخی از قواعد زندگی بی اطلاع بوده و از بی اطلاعی خود نیز غفلت داریم(جهل اندر جهل)، و تنها وقتی متوجه اشتباهات خود میشویم که مشاوره کنیم. در گام آخرِ مطرح شده در این جلد، نویسنده پس از بیان ضرورت مشاوره، به بررسی ویژگیهای یک مشاور خوب پرداخته است.
در گام بیست و چهارم کتاب (صفحه 89 ) در عوامل ایجاد و ازدیاد صبر اینطور آمده است:
تحلیل خوش بینانه:
یکی از دلایل بیصبری آن است که شرایط خود را بدترین شرایط موجود دانسته و اصلاً فکر نمیکنیم بدتر از این هم ممکن بود. اما خداوند برای ما به همین اندازه از مشکلات بسنده کرد؛ یعنی مشکلات را به اندازه ظرفیت تحمل ما نازل کرد. این گونه فکر کردن حسنظنّ به خداست که خود نوعی عبادت است.
از سوی دیگر هم باید بدانیم که مشکلات، لطف و نعمتی است که خداوند برای بندگان مؤمن خود فرود میآورد. اگر رشدی که در نتیجهٔ صبر بر بلا به دست میآید را در نظر بگیریم به نعمت بودن بلا اذعان خواهیم کرد. ...
برای امانت گرفتن کتاب به دفتر مجمع جهانی حضرت علی اصغر(ع) مراجعه کنید.
به نیّتِ نشر اسلامِ عزیز