این هفته موضوع عدالت محوری را کامل کرده و از هفته آینده به بررسی موارد بعدی در سبک زندگی مهدوی می پردازیم.
تعاریف عدالت:
رعایت حقوق افراد و عطا کردن حقّ هر صاحب حقّی به او.
قرار دادن هر چیزی در جایگاه خودش و پرهیز از افراط و تفریط.
تساوی و رفع هر گونه تبعیض
قرآن کریم در خصوص رعایت عدالت در تنظیم روابط خانوادگی میفرماید:
(و إن خفتم ألّا تقسطوا فی الیتامی فانکحوا ما طاب الم من النّساء مثنی و ثلاث و رباع فإن خفتم ألّا تعادلوا فواحدةٌ أو ما مَلکت أیمانکم ذلک أدنی ألّا تَعولوا.)
"و اگر میترسید که عدالت را دربارهی (ازدواج با) دختران یتیم مراعات نکنید (از ازدواج با آنان صرفنظر نمایید و) با زنان دلخواه (دیگر) ازدواج کنید، دو تا، سه تا یا چهار تا، پس اگر ترسیدید که (میان همسران) به عدالت رفتار نکنید، پس یک همسر (کافی است) یا (به جای همسر دوم از) کنیزی که مال شماست (کام بگیرید، گرچه کنیز هم حقوقی دارد که باید مراعات شود) این نزدیکتر است که ستم نکنید."
رسول خدا(ص) میفرمایند:
(و من کانت له امرأتان فلم یعدل بینهما فی القسم من نفسه و ماله، جاء یوم القیامه مغلولا مائلاً شقّه حتّی یدخل النّار.)
"هر که دو زن داشته باشد و در تقسیم خود و خرجی دادن به آنها میانشان به یکسان رفتار نکند، روز قیامت در حالی که دستهایش بسته و نیمی از بدنش به یک طرف کج شده است، آورده شود تا اینکه وارد آنش گردد."
همچنین در خصوص رعایت عدالت در بین فرزندان و أهل خانه احادیث فراوانی از سوی معصومین وارد شده که به عنوان نمونه به چند روایت اشاره میکنیم:
قال الصّادق(ع):
(اتّقوا الله واعدلو فانکم تعیبون علی قوم لا یعدلون.)
"از خدا بترسید و عدالت ورزید، چرا که شما از کسانی عیبجویی میکنید که عدالت را اجرا نمیکنند."
مرحوم علامه مجلسی در توضیح روایت فوق میفرمایند:
(إعدلو أی فی أهالیکم و معاملیکم و کلُّ من لکم علیهم الولایه.)
"یعنی عدالت ورزید نسبت به خانواده و همکاران خود و هر کس که بر آنها ولایت و سرپرستی دارید."
قال رسول الله(ص):
(إعدلوا بین أولادکم کما تحبّون أن یعدلوا بینکم فی البرّ و اللّطف.)
"میان فرزندان خود به عدالت رفتار کنید همچنان که شما نیز دوست دارید آنان در احترام و محبّت (نسبت به شما) به عدالت رفتار کنند."
(اتّقوا الله واعدلوا فی أولادکم.)
"از خدا بترسید و میان فرزندانتان به عدالت رفتار کنید."
(انّ الله تعالی یحبّ أن تعدلو بین أولادکم حتّی فی القُبَل.)
"خداوند متعال دوست دارد که میان فرزندان خود یکسان عمل کنید حتّی در بوسیدن آنها."
(ساووا بین أولادکم فی العطیّه فلو کنت مفضّلا أحداً لفضّلتُ النّساء.)
"در دادن هدیه به فرزندان خود میان آنها برابری نهید و اگر قرار بود من یکی را برتری دهم، زنان را برتری میدادم."
در دوایتی از امیرالمؤمنین(ع) آمده است که رسول خدا(ص) مردی را دید که دو فرزند داشت و یکی را بوسید و دیگری را نبوسید. حضرت رسول (او را مواخذه کرده و) فرمودند: چرا میان آن رو برابری نگذاشتی و مساوات را رعایت نکردی!
ع.س.حسینی