بطور کلی عزّت نفس به عنوان یک شاخص برجسته در زندگی قادر است کلیه فعالیت­‌های فرد را تحت تاثیر قرار دهد. افرادی که احساس ارزشمندی می­‌کنند و عزّت نفس بالایی دارند در مقابل انواع مشکلات و مسایل زندگی، فشارهای روانی، تهدیدات و حوادث ناگوار و بیماری‌های روانی مقاوم و پایدار خواهند بود.

عزّت نفس یکی از قدرتمندترین نیروهای موجود در جهان است. عزّت نفس به شادی و شادمانی و ثمربخشی و صمیمیت می­‌انجامد و به همین دلیل ما به آن نظامی از ارزش­‌ها معتقدیم که عزّت نفس را زیاد کند.

و بالاخره عزّت نفس به ایمان می­‌ماند و می­‌تواند کوه­‌ها را تکان دهد. در کتب تربیتی، نشانه­‌ها و خصوصیات افراد دارای عزّت نفس بالا و افراد فاقد عزّت نفس، این چنین فهرست شده‌­است:

 


افراد با عزت نفس بالا:

افراد با عزت نفس پایین:

1. دارای نگرش واقع بینانه در مورد خود و جهان پیرامون

1. دارای نگرش مصنوعی نسبت به خود و جهان پیرامون

2. ارزشیابی مثبت از خود

2. ارزشیابی منفی از خود

3. برخورد مناسب و مثبت با نظرات خود و دیگران

3. اجتناب از تماس با همسالان و بزرگسالان

4. تلاش همراه با امیدواری

4. با احساس نا امیدی تلاش نمودن

5. داشتن حس ابراز وجود

 

5. فقدان ابراز وجود

6. مشارکت در فعالیت­‌های اجتماعی

 

6. اجتناب از موقعیت­‌های اجتماعی

7. احساس ارزشمند بودن

 

7. احساس بی­‌هویتی و بی­‌ارزشی

8. بهره‌­وری از استعدادها

 

8. دست کم گرفتن استعدادهای خود

9. داشتن خلّاقیت

 

9. خلّاقیت کم

10. رضایت از وضعیت جسمانی خود

 

10. نارضایتی از وضعیت جسمانی خود

11. داشتن اِسنادهای درونی

 

11. داشتن اِسنادهای بیرونی

12. پایین بودن سطح اضطراب

12. احساس ترس از نحوه پذیرش توسط دیگران

13. احساس جذاب بودن

13. احساس غیرجذاب بودن

14. احساس امنیت

14. احساس نا امیدی و عدم امنیت

15. توانایی پذیرش تعریف دیگران

15. ناتوانی در پذیرش تعریف دیگران

16. مسئولیت پذیر بودن

16. عدم مسئولیت پذیری

17. مستقل عمل کردن

17. احساس حماقت و وابستگی

18. احساس اینکه افکار و عقایدش برای دیگران مهم است.

18. احساس این که دیگران ارزشی برای او قائل نیستند.

19. به پیشرفت­‌ها افتخار کردن

19. احساس غرور پایین

20. ناکامی را به خوبی تحمل کردن

20. گریزان از موقعیت­‌های تنش­‌زا و نگرانی­‌زا

21. خود را عضو با ارزشی از خانواده دانستن

21. احساس بی ارزشی در خانواده

22. احساس کفایت در تحصیلات

22. احساس بی کفایتی در تحصیلات

23. احساس رضایت از تعامل با دیگران

23. منزوی و گوشه­‌گیر بودن

24. پذیرفتن ضعف­‌های خود و تلاش جهت رفع آنها

24. سرزنش دیگران به خاطر ضعف­‌های خود

25. هدفمند بودن فعالیت­‌ها

25. فقدان هدف­‌های ارزشمند یا داشتن هدف­‌های کم ارزش

26. توانایی بیان مشکلات خود به دیگران

26. احساس ناتوانی و به آسانی تحت تاثیر دیگران قرار گرفتن

 

امام زمان علیه السّلام و دولت کریمۀ او عزیز و عزیزپرور است و نه تنها عزّت بخش انسان‌ها، بلکه عزّت بخش اسلام، قوانین اسلام و قوانین انسانی است. خانواده‌­های منتظر و مهدوی نیز خانواده‌هایی عزیز و عزیز­پرورند و یکی از صفات محوری حاکم بر روابط آنان و از جمله اصول مهم و پایدار تربیتی آنان، عزّت و عزّت پروری است.

ع.س.حسینی